تاخیر رشد حرکتی

رشد حرکتی به رشد استخوان ها، ماهیچه ها و توانایی کودک برای حرکت در اطراف و بررسی محیط خود اشاره دارد. رشد حرکتی را می توان به دو بخش تقسیم کرد: رشد حرکتی درشت و رشد حرکتی ظریف.

رشد حرکتی درشت شامل رشد عضلات بزرگ بدن کودک است. این عضلات به ما اجازه می‌ دهند بنشینیم، بایستیم، راه بریم و بدویم و دیگر فعالیت های زندگی روزمره. رشد حرکتی درشت همچنین شامل مهارت های هماهنگی چشم و دست مانند مهارت های توپ (پرتاب، گرفتن، ضربه زدن) می شود.

رشد حرکتی ظریف عضلات کوچک بدن به خصوص در دست را درگیر می کند. این شامل مهارت های انگشت و دست مانند نوشتن، بریدن، باز کردن دکمه های لباس و بستن بند کفش است.

رشد حرکتی همچنین شامل عملکرد عضلانی کودکان نیز می شود. به این تون عضلانی گفته می شود. کودکان به منظور رشد عضلات خود و استفاده آسان از آنها در هنگام ایستادن، نشستن، غلت زدن، راه رفتن، دویدن، شنا کردن و سایر وضعیت ها و اقدامات دیگر به تون عضلانی متعادل نیاز دارند.

رشد حرکتی همچنین شامل سیستم وستیبولار و حس عمقی کودک می شود. هر دوی اینها بخشی از سیستم حسی کودک هستند.

سیستم وستیبولار در گوش داخلی قرار دارد و به بدن اجازه می دهد تعادل را حفظ کند.

سیستم حس عمقی گوش داخلی، ماهیچه ها، مفاصل و تاندون ها را درگیر می کند. به بدن اجازه می دهد بفهمد در کجا قرار دارد. حفظ تعادل و وضعیت بدن و داشتن حرکات هماهنگ تنها در صورتی امکان پذیر است که سیستم حس عمقی به خوبی کار کند.

رشد معمولی مهارت های حرکتی کودک معمولاً از یک ترتیب یا توالی قابل پیش بینی پیروی می کند.

تاخیر رشد حرکتی چیست؟

تأخیر حرکتی به کودکانی اطلاق می‌ شود که رشد غیرمعمولی کند در توانایی‌ های حرکتی ظریف یا درشت نشان می‌دهند.

درک علل تاخیر حرکتی در نوزادان و کودکان ابتدا مستلزم درک این است که تاخیر حرکتی چیست و چگونه می‌ توان آن را شناسایی و تشخیص داد.

چندین نقطه عطف حرکتی درشت، سازمان‌دهی شده بر اساس سن، که انتظار می‌رود نوزادان و کودکان به آنها برسند شامل خزیدن، ایستادن بدون کمک، راه رفتن و دویدن است.

موارد زیر برخی از نقاط عطف اصلی حرکتی بین تولد تا دو سالگی است:

• در 4 ماه توانایی چرخش از پشت به روی شکم را دارد.
• در حدود 6 ماهگی می تواند بدون کمک بنشیند.
• از 9 ماهگی می تواند با استفاده از مبلمان و سایر وسایل کمکی شروع به ایستادن کند.
• از 12 تا 15 ماهگی می تواند راه برود.
• از 18 ماهگی به بعد با کمک از پله ها بالا و پایین می رود، قادر به دویدن است
• از 2 سالگی می تواند با دوپا بپرد.

عدم تحقق یک نقطه عطف خاص ممکن است لزوماً به منزله تاخیر رشد حرکتی نباشد. ممکن است به سادگی یک مورد رشد کودک با سرعت متفاوتی از نظر مهارت های حرکتی درشت باشد. به عنوان مثال، بیشتر نوزادان در سنین مختلف خزیدن را یاد می‌ گیرند و برخی از آنها این نقطه عطف را به طور کامل حذف می کنند. این به خودی خود لزوماً به معنای تاخیر یا دلیلی برای نگرانی نیست.

با این حال، عدم تحقق چندین نقطه عطف حرکتی درشت و ظریف یا از دست دادن مداوم نقاط عطف ممکن است نشان دهنده یک مشکل پزشکی یا سلامتی باشد که باید مورد توجه قرار گیرد.

دلایل تاخیر رشد حرکتی در نوزادان و کودکان

تولد زودرس: برخی از نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می آیند ، ممکن است نسبت به سایر نوزادان مشکلات سلامتی بیشتری را تجربه کنند که ممکن است بر رشد حرکتی آنها تأثیر گذاشته و منجر به تاخیر رشد شود. آنها ممکن است کندتر از همسالان خود رشد کنند. رشد و نمو عضلانی نیز معمولا در نوزادان نارس با تاخیر انجام می گیرد.

شرایط رشد: شرایط رشدی، مانند اوتیسم، می‌ تواند بر تمام زمینه‌ های رشد کودک، از جمله مهارت‌ های حرکتی درشت و ظریف آن‌ ها تأثیر بگذارد. کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب تأخیرهای حرکتی شدید را در دوران کودکی نشان می دهند.

بیماری‌ های نادر و سندرم ژنتیکی: چندین سندرم ژنتیکی نادر دارای تاخیر حرکتی شدید به عنوان علامت هستند. اینها عبارتند از سندرم داون، سندرم پیت هاپکینز، سندرم راسل-سیلور و سندرم آنجلمن. اگر مشکوک به تاخیر حرکتی درشت به دلیل یک سندرم نادر باشید، تجزیه و تحلیل ژنتیکی و آزمایش نیز ممکن است به عنوان بخشی از تشخیص توصیه شود.

سایر دلایل 

اختلالات رشد عصبی: شرایطی مانند فلج مغزی و آتروفی عضلانی نیز ممکن است با تاخیر رشد حرکتی در نوزادان و کودکان همراه باشد.

محیط و مراقبت: برای برخی از کودکان، تاخیر حرکتی شدید ممکن است ناشی از کمبود ورزش و فرصت‌ های حرکتی باشد. این ممکن است به دلیل محدودیت منابع یا نتیجه غفلت والدین باشد.

اگر در مورد رشد حرکتی درشت فرزندتان نگرانی دارید، اولین قدم این است که با یک متخصص کودکان مشورت کنید. آنچه ممکن است به دنبال داشته باشد ارزیابی و ارزیابی است، به دنبال آن توصیه هایی برای درمان و توانبخشی است.

در برخی موارد، ممکن است برای تجزیه و تحلیل ژنتیکی و غربالگری به یک مشاور ژنتیک ارجاع داده شوید، زیرا تاخیر رشد در هر زمینه ای از رشد کودک ممکن است نشان دهنده یک علت ژنتیکی یا بیماری نادر باشد.

تشخیص

تأخیرهای رشد حرکتی زمانی اتفاق می‌افتد که کودکان فعالیت‌ هایی را انجام نمی‌دهند (مانند غلت زدن، نشستن بدون حمایت یا راه رفتن) که سایر کودکان هم سن آنها انجام می‌دهند. تأخیر در رشد می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی باشد، بنابراین مهم است که با پزشک اطفال فرزندتان در مورد آنها صحبت کنید.

هنگامی که متخصص اطفال از والدین می پرسند که آیا کودک به مراحل رشد خود می رسد، باید بررسی کنند که آیا تاخیری وجود دارد یا خیر.

اگرچه هر کودکی به طور متفاوتی رشد می کند، یک محدوده سنی وجود دارد که برای کسب برخی مهارت ها طبیعی تلقی می شود. به عنوان مثال، یک نوزاد معمولاً در 4-5 ماهگی می تواند غلت بزند، در 9 ماهگی بخزد و در 12-15 ماهگی راه برود.

کودکان نوپا معمولاً تا 2 سالگی می توانند توپ را لگد بزنند و تا 3 سالگی از پله ها بالا و پایین بروند. کودکان چهار ساله معمولاً می توانند پرش کنند.

شناسایی زودهنگام تاخیرهای حرکتی امکان ارجاع به موقع برای مداخلات رشدی و همچنین ارزیابی های تشخیصی و برنامه ریزی درمانی را فراهم می کند.

استفاده از تست‌ های تشخیصی برای ارزیابی کودکان با تاخیر حرکتی، از جمله MRI مغز برای کودکان با تونوس عضلانی بالا، و اندازه‌ گیری غلظت کراتین کیناز سرم در افرادی که تون عضلانی آنها کاهش یافته است، انجام می گیرد.

نظارت مداوم بر رشد نیز باید در طول دوران کودکی انجام شود، با غربالگری های اضافی هر زمان که نگرانی هایی توسط والدین، متخصصان بهداشت کودک یا سایرین درگیر در مراقبت از کودک مطرح شود، انجام شود.

توانبخشی کودکان دارای تاخیر رشد حرکتی

اکثر متخصصان اطفال کاردرمانی را در اوایل دوران نوزادی توصیه می کنند تا به نوزادان و کودکانی که دارای تاخیر حرکتی شدید هستند، کمک کنند تا رشد مطلوبی داشته باشند.

کودکانی که دچار تاخیر حرکتی شدید هستند ممکن است نیاز به حمایت مادام العمر داشته باشند. اما کودکانی که دارای تاخیر حرکتی خفیف هستند می توانند یاد بگیرند که به طور موثر حرکت کنند و با همسالان خود برسند. حتی در مواردی که تاخیر حرکتی نسبتاً جدی هستند، کودکان می توانند سازگار شوند و بتوانند زندگی مستقلی داشته باشند.

کاردرمانی برای تاخیرهای حرکتی درشت شامل یک درمان فردی است که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• به شما نشان می دهد که چگونه به فرزندتان کمک کنید تا بهتر حرکت کند
• آموزش فعالیت ها و تمرینات حرکتی متناسب با سن
• آموزش راه رفتن و تعادل
• تقویت عملکردی
• تمرینات یکپارچگی حسی
• نشانه گیری دستی برای فعالیت مناسب عضلات
• تسهیل الگوهای حرکتی کارآمد
• ارزیابی پیشرفت به سمت اهداف
• پیشبرد یک برنامه ورزشی فردی در منزل

کاردرمانی مهم ترین بخش از برنامه درمان و توانبخشی کودکانی است که تشخیص تاخیر رشد حرکتی را دریافت کرده اند.

متخصصان ما در مرکز توانبخشی آقای کمال بنی اسدی خدمات تخصصی کاردرمانی در منزل و کاردرمانی آنلاین را برای کمک به نوزادان و کودکانی که دارای تاخیر رشد جسمی و حرکتی هستند ارائه می دهند.

کاردرمانی در منزل در تمام مناطق تهران از جمله کاردرمانی در منزل شریعتی ، کاردرمانی در منزل ونک ، کاردرمانی در منزل تجریش ، کاردرمانی در منزل میرداماد ، کاردرمانی در منزل پاسداران ، کاردرمانی در منزل جردن ، کاردرمانی در منزل پیروزی ، کاردرمانی در منزل تهرانپارس ، کاردرمانی در منزل شمال تهران ، کاردرمانی در منزل غرب تهران ، کاردرمانی در منزل شرق تهران و … به خانواده های عزیزی که کودک دارای تاخیر رشد دارند و امکان مراجعه حضوری به کلینیک کاردرمانی را ندارند کمک می کند تا از خدمات کاردرمانی با بالاترین کیفیت بهره مند شوند.

کاردرمانی آنلاین نیز برای عزیزانی که ساکن سایر استان های کشور هستند و یا حتی خارج از کشور زندگی می کنند نیز خدمات کاردرمانی کودکان را ارائه می دهد.