روانشناسی کودکان جنبه های مختلف رشد انسان را در دوران کودکی مطالعه می کند. اگرچه روانشناسی کودک معمولاً دوران نوزادی، کودکی و نوجوانی را بررسی می کند، تمرکز اصلی بر سال های اولیه کودکی است.

این شاخه بسیار مهمی از روانشناسی را نشان می دهد. تا به امروز، یکی از رشته های تخصصی که اغلب در سراسر حوزه روانشناسی مورد مطالعه قرار گرفته است، باقی مانده است. روانشناسی کودک شاخه خاصی از روانشناسی رشد است که نه تنها به رشد روحی کودکان، بلکه به رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی آنها نیز می پردازد.

روانشناسی کودکان یک شاخه تخصصی از روانشناسی است که تمرکز انحصاری در آن رفتار و رشد کودکان و نوجوانان است. این شاخه کاملاً متفاوت از روانشناسی بزرگسالان است، با توجه به روشی که در آن کودکان در وضعیت دائمی رشد و تکامل شتابان هستند.

روانشناسان کودک واجد شرایط نقش مهمی در کمک به کودکان در زمینه مسائل رفتاری و رشد ایفا می کنند و در عین حال با والدین برای بهبود درک خود از روانشناسی کودک همکاری می کنند.

آشنایی با فرزندتان در حین رشد می تواند یکی از با ارزش ترین بخش های والدین بودن باشد. یادگیری نحوه نگرش فرزندتان به جهان، آموزش مهارت های جدید به فرزندتان و راهنمایی او در حین پردازش احساسات و تغییرات بزرگ جدید، همه بخشی از والدین بودن است، اما آسان نیست.

همانطور که کودک شما رشد می کند، مراحل رشد پیشرونده از تولد تا بزرگسالی را پشت سر می گذارد. عوامل محیطی، ژنتیکی و فرهنگی می توانند بر رشد کودک و سرعت پیشرفت آنها از یک مرحله به مرحله دیگر تأثیر بگذارند.

رشد سالم می تواند با سوء استفاده و غفلت، که ممکن است رشد شناختی و زبانی و اجتماعی شدن را مختل کند و به ویژه توانایی کودک را برای ایجاد اعتماد یا عزت نفس، یا ایجاد روابط سالم با دیگران مختل کند. اثرات سوء استفاده یا بی توجهی اغلب برای سال ها باقی می ماند، اما آنها به تنهایی آینده کودک را تعیین نمی کنند. بسیاری از کودکانی که در محیط‌های سخت بزرگ می‌شوند، انعطاف‌ پذیری پیدا می‌کنند و در بزرگسالی رشد می‌ کنند.

خدمات متخصص روانشناسی کودکان

  • تحقیقات مداوم در مورد رفتار کودک و نوجوان
  • مشاوره والدین در مورد رفتار و رشد کودک
  • انجام ارزیابی ها و آزمایشات برای اهداف تشخیصی
  • حمایت و درمان کودکان دارای مشکلات رفتاری
  • همکاری مستقیم با پزشکان خانواده و متخصصان
  • شناسایی و رسیدگی به مسائل ارتباطی و زبانی
  • رسیدگی به مشکلات رشد اخلاقی
  • کمک به افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس در کودکان

برای کودکان دشوار است که آنچه را که از سر می گذرانند توضیح دهند، بسیار کمتر برای تجزیه و تحلیل احساسات خود. اینجاست که روانشناسی کودک می تواند به والدین کمک کند تا اطلاعات بسیار مهم و ارزشمندی در مورد سلامت ذهنی، جسمی، شناختی و عاطفی فرزند خود بدست آورند.

متخصصان روانشناسی کودکان در پیشگیری، ارزیابی و تشخیص مشکلات روانی و یادگیری، تاخیرهای رشدی یا شرایطی مانند اوتیسم دارای تخصص هستند.

تمام والدین دوست دارند کودک آن ها رشد سالم و طبیعی داشته باشد، اما معمولا نمی توانند تشخیص دهند که آیا رفتار کودک نشانه‌ ای از یک مرحله طبیعی در رشد است یا نشانه‌ ای از یک ناهنجاری. روانشناسان کودک می توانند به والدین در درک تفاوت کمک کنند. 

روانشناسان کودک همچنین می توانند رفتارهای غیرعادی را را در کودکان شناسایی کرده و مسائل و مشکلات خاصی همچون اختلالات یادگیری ، اضطراب و بیش فعالی را نیز تشخیص می دهند و به والدین کمک می کنند اقدامات درمانی و کمکی را هرچه سریع تر آغاز کنند.

روانشناسی کودکان

حوزه های تخصصی روانشناسی کودکان

رشد شناختی
درک روانشناسی از رشد شناختی دوران کودکی در سال های اخیر به شدت تغییر و در عین حال پیشرفت کرده است. روانشناسان کودک معتقدند که حتی نوزادان تازه متولد شده از محیط خود آگاه هستند و به آن علاقه مند هستند، حتی قبل از اینکه زبانی برای بیان آن داشته باشند.

رشد شناختی به فرآیندهای فکری کودک اشاره دارد که شامل مشاهده و درک دنیای اطراف، حل مسئله، یادگیری زبان، تصمیم گیری ، حافظه ، نحوه استفاده کودک از تخیل و نحوه استفاده کودک از استدلال اساسی است. همه این عوامل تحت تأثیر ژنتیک و محیط کودک است.

رشد عاطفی (اجتماعی)
رشد عاطفی به چگونگی احساس، درک و ابراز احساسات کودک اشاره دارد که در کودکان بسیار خردسال از طریق بیان احساسات اساسی مانند ترس، شادی، خشم و غم بیان می شود. با رشد کودک، احساسات پیچیده تری مانند اعتماد به نفس، امید، احساس گناه و غرور نیز ظاهر می شوند.

رشد عاطفی همچنین شامل توانایی کودک برای احساس و درک احساسات دیگران از طریق همدلی است. یادگیری تنظیم و ابراز احساسات مناسب برای بسیاری از کودکان دشوار است. کمک به کودکان برای درک زودهنگام احساسات خود می تواند تأثیر زیاد و موثری بر رشد عاطفی فعلی و آینده داشته باشد. یک روانشناس کودک می تواند به کودک شما کمک کند تا احساسات خود را به شیوه ای سالم و مثبت بیان کند.

رشد عاطفی همچنین کمک زیادی به رشد اجتماعی می کند. نحوه درک و بیان احساسات کودکان تأثیر مستقیمی بر نحوه تعامل آنها با افراد دیگر دارد. رشد اجتماعی در مورد این است که چگونه کودک ارزش ها، آگاهی ها و مهارت های اجتماعی لازم را برای ارتباط با افراد اطراف خود بکلر می گیرد. روابط اولیه کودک می تواند تأثیر زیادی بر رشد مهارت های اجتماعی متناسب با سن آنها داشته باشد. اعتماد، دوستی، مدیریت تعارض و احترام به اقتدار نمونه هایی از توسعه اجتماعی هستند.

روانشناسی کودک چگونه انجام می گیرد؟

روانشناسی کودک بر تجزیه و تحلیل رفتار کودکان با در نظر گرفتن موقعیت هایی که بر رشد آنها تأثیر می گذارد و بر احساسات و یادگیری و همچنین کیفیت زندگی آنها تأثیر می گذارد متمرکز است.

روان‌ شناسی کودک به دنبال راه‌ حل‌ هایی برای کمک به کودکان برای مواجهه با ترس‌ ها و اضطراب‌ های خود از طریق راهبردهای روان‌ درمانی است که به بازنمایی رویدادهای آسیب‌ زا کمک می‌کند، زیرا گاهی اوقات کودک نمی‌ تواند از طریق گفتار بیان کند.

کودک خود را از طریق اعمال و عدم کنترل عاطفی نشان می دهد که می تواند با کمک حرفه ای و در ساختن یک محیط امن فزاینده برای رشد خود غلبه کند.

کار روان‌شناسی کودک از طریق روان‌ درمانی انجام می‌ شود که می‌ توان آن را مراقبت مؤثر برای سلامت روان کودکان، کمک به درک رفتار آنها و نشان دادن نحوه برخورد با موقعیت‌ هایی که ترس، اضطراب و ناامنی را در بر می‌گیرد، به خانواده و کودکان نشان داد.

بنابراین، نکته بسیار مهم در روانشناسی کودک، نظارت نه تنها بر کودک، بلکه خانواده به عنوان پشتوانه اصلی در این فرآیند خودشناسی و ایجاد اعتماد در کودک است.

روانشناسی کودک چقدر اهمیت دارد؟

کودک چندین مرحله رشد را پشت سر می گذارد و مراقبت از سلامت روان بسیار ضروری است تا همه مراحل سالم و بدون وقفه زندگی کند که باعث ایجاد مشکل در رشد او شود. از این رو روانشناسی کودکان در این فرآیند نقش مهمی دارد.

بزرگسالان برای بیان احساسات و ناامیدی های خود زمان آسان تری دارند. حتی اگر این یک واقعیت برای همه بزرگسالان نباشد، قاعده این است که ما می‌دانیم چه چیزی را دوست داریم و چه چیزی بخشی از هویت ما نیست و از ظرفیت کامل برای بیان خواسته‌های خود به صورت شفاهی برخورداریم.

در مورد کودکان، این متفاوت است، زیرا آنها در حال کشف وقایع زندگی هستند و روش بیان احساسات آنها اغلب با کلمات همراه نیست، بلکه با نگرش هایی همراه است که باید بین سطرها خوانده شود تا کمک شود.

بنابراین، مهمترین عامل در روانشناسی کودک، توانایی درک آنچه کودک نمی تواند با کلمات بیان کند است.

روان درمانی کودک چگونه کار می کند؟

ابزارهای زیادی برای کمک به کودکان برای بیان احساسات و افکار خود در روان درمانی وجود دارد. در میان آنها، متخصصان از بازی، شوخی و نقاشی، از جمله تکنیک های مشاهده برای برقراری ارتباط با کودکان استفاده می کنند.

کودکان نسبت به گرفتن احساسات از محیط و افراد حساس هستند و این می تواند در رفتار آنها منعکس شود.

اغلب، آنها می توانند شاهد موقعیت هایی باشند که باعث سردرگمی و حتی رنج روحی می شود. آنها فقط می توانند خود را از طریق ابزارهایی که در روند رشد آنها استفاده می شود مانند نقاشی و در نحوه بازی و برقراری ارتباط با کودکان دیگر ابراز کنند.

در این شرایط، متخصصان روانشناسی می توانند درک کنند که کودکان در مورد موقعیت ها، افراد و خودشان چه فکر می کنند. بنابراین، رفتار آنها در بیشتر مواقع بیشتر از کلمات می گوید، بنابراین نیاز به توجه متفاوت است.

نظارت مستمر والدین در این فرآیند ضروری است و روان درمانی باید به تمام خانواده برسد تا نتایج برای فرزندان کارآمد باشد.

مدرسه یکی دیگر از نکات مهم حمایتی در روانشناسی کودکان است، زیرا کودکان بسیاری از روز خود را در محیط مدرسه می گذرانند و با همسالان خود و با بزرگسالانی که بدنه مربیان مدرسه را تشکیل می دهند، همزیستی برقرار می کنند.

کودکان در زندگی روزمره نیاز به مشاهده مداوم دارند. بنابراین، آنها می توانند بفهمند که چه محتوایی آسیب زا و چه محتوایی واکنشی است. بنابراین، این یکی از دغدغه های اصلی والدین در مورد رفتار فرزندان و نحوه رفتار در برابر آن است. یک عامل مهم برای والدین، مراقبان، مربیان و همه افرادی که بخشی از زندگی روزمره کودکان هستند، مشاهده تغییرات رفتاری آنهاست.

متخصصان ما در مرکز توانبخشی و روانشناسی آقای بنی اسدی خدمات درمان در منزل و درمان آنلاین از جمله روانشناسی آنلاین را با کیفین بالا ارائه می دهند.

 

مقالات مرتبط :

تاخیر رشد شناختی

درمان لجبازی کودکان

رفتاردرمانی چیست؟

اختلال طیف اوتیسم

اختلالات رفتاری در کودکان

فهرست