دررفتگی مادرزادی لگن (دیسپلازی مادرزادی لگن) که به نام دیسپلازی رشدی هیپ (DDH) نیز شناخته می شود، شامل طیفی از آسیب‌شناسی است که شامل دیسپلازی خفیف استابولوم همراه با هیپ پایدار، دیسپلازی‌های همراه با سابلوکساسیون هیپ و دررفتگی مفصل ران می‌شود.

سابقه خانوادگی ، شلی رباط ها ، قرارگیری جنین در وضعیت بریج در رحم مادر ،  وزن بالا هنگام تولد (بیش از ۴ کیلوگرم)، و اولین بارداری از مهم ترین عوامل افزایش دهنده خطر دررفتگی مادرزادی لگن هستند.

مفصل ران یک مفصل گوی و کاسه است. در یک لگن طبیعی، توپ در انتهای فوقانی استخوان ران (فمور) به طور محکم در حفره قرار می گیرد که بخشی از استخوان لگن بزرگ است. در نوزادان و کودکان مبتلا به دیسپلازی رشدی (دررفتگی) مفصل ران (DDH)، مفصل ران به طور طبیعی تشکیل نشده است. توپ در سوکت شل است و ممکن است به راحتی جابجا شود.

اگرچه DDH اغلب در بدو تولد وجود دارد، اما ممکن است در سال اول زندگی کودک نیز ایجاد شود. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد نوزادانی که پاهایشان محکم قنداق می‌شود و باسن و زانوهایشان صاف است، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به DDH پس از تولد قرار دارند.

در تمام موارد DDH، سوکت (استابولوم) کم عمق است، به این معنی که توپ استخوان ران (فمور) نمی تواند محکم در حفره قرار گیرد. گاهی اوقات، رباط هایی که به نگه داشتن مفصل کمک می کنند، کشیده می شوند. درجه شلی لگن یا بی ثباتی در کودکان مبتلا به DDH متفاوت است.

تمام نوزادان تازه متولد شده باید در بدو تولد مورد ارزیابی قرار گیرند. پزشک مراقبت های اولیه مسئولیت ارزیابی اولیه و غربالگری نوزاد را بر عهده دارد. در صورت مشاهده علامت مثبت باید به جراح ارتوپد کودکان مراجعه کرد. اگر معاینه غربالگری نوزاد در حضور عوامل خطر مبهم یا منفی باشد، معاینات پیگیری دوره ای توصیه می شود.

جااندازی بسته لگن و به دنبال آن گچ گرفتن، روش ترجیحی برای درمان دررفتگی لگن در کودکان زیر 18 ماه است. قالب‌ها معمولاً برای 3 تا 4 ماه استفاده می‌شوند و هر 6 هفته یکبار گچ‌گیری تغییر می‌کند.

هنگامی که کودک یک ساله یا بزرگتر است که دیسپلازی هیپ تشخیص داده می شود، یا زمانی که گچ اسپیکا با موفقیت مشکل را اصلاح نکرده است، مداخله جراحی اغلب برای قرار دادن مفصل ران به درستی ضروری است. هر چه کودک در زمان جراحی کوچکتر باشد، شانس برای نتیجه موفقیت آمیز بیشتر است. انواع جراحی های انجام شده به ترتیب پیچیدگی عبارتند از: جااندازی مفصل ران، استئوتومی مفصل ران و آرتروپلاستی هیپ (جایگزینی).

درمان دررفتگی مادرزادی لگن

هنگامی که DDH در بدو تولد تشخیص داده می شود، معمولاً می توان آن را با استفاده از مهار یا بریس اصلاح کرد.

اگر لگن در بدو تولد دررفته نباشد، ممکن است تا زمانی که کودک شروع به راه رفتن نکند، متوجه این وضعیت نشوید. در این زمان، درمان پیچیده تر است، با نتایج قابل پیش بینی کمتر.

درمان غیر جراحی
روش های درمان به سن کودک و همچنین شدت DDH بستگی دارد.

نوزادان. ممکن است کودک به مدت 1 تا 3 ماه در یک دستگاه موقعیت یابی نرم به نام بریس پاولیک قرار داده شود تا استخوان ران را در حفره نگه دارد. این بریس مخصوص برای نگه داشتن لگن در موقعیت مناسب طراحی شده است و در عین حال امکان حرکت آزادانه پاها و مراقبت آسان از پوشک را فراهم می کند. مهاربند پاولیک به سفت شدن رباط‌های اطراف مفصل ران کمک می‌کند و به شکل‌گیری طبیعی سوکت لگن کمک می‌کند.

نوزادان تازه متولد شده را می‌توان برای درمان DDH به مدت 1 تا 3 ماه در بریس پاولیک قرار داد.

والدین نقش اساسی در اطمینان از موثر بودن بریس بازی دارند. پزشک و تیم کاردرمانی به شما یاد می دهند که چگونه کارهای مراقبتی روزانه را با خیال راحت انجام دهید، مانند پوشک، حمام کردن، تغذیه و پانسمان.

درمان در کودکان 1 ماه تا 6 ماه. مانند درمان نوزادان، استخوان ران نوزاد با استفاده از یک مهار یا دستگاه مشابه در سوکت قرار می گیرد. این روش معمولاً موفقیت آمیز است، حتی در مورد لگن که در ابتدا دررفته است.

مدت زمانی که کودک به بریس نیاز دارد متفاوت است. معمولاً حداقل 6 هفته تمام وقت و سپس 6 هفته دیگر به صورت پاره وقت پوشیده می شود.

اگر لگن با استفاده از بریس در موقعیت خود قرار نگیرد، پزشک کودک شما ممکن است یک بریس ابداکشن ساخته شده از مواد محکم تری را امتحان کند که پاهای کودک شما را در موقعیت خود نگه می دارد.

در برخی موارد، یک روش جااندازی بسته مورد نیاز است. پزشک کودک شما به آرامی استخوان ران نوزاد را در موقعیت مناسب حرکت می دهد، سپس یک گچ بدن (گچ اسپیکا) برای نگه داشتن استخوان ها در جای خود قرار می دهد. این روش زمانی انجام می شود که نوزاد تحت بیهوشی است.

مراقبت از نوزاد در قالب اسپیکا به دستورالعمل خاصی نیاز دارد. پزشک و تیم کاردرمانی فرزندتان به شما یاد می دهند که چگونه فعالیت های روزانه را انجام دهید، گچ را نگه دارید و هر گونه مشکل را شناسایی کنید.

درمان در کودکان 6 ماه تا 2 سال. نوزادان بزرگتر نیز با جااندازی بسته و گچ اسپیکا درمان می شوند. کشش پوست ممکن است برای چند هفته قبل از تغییر موقعیت استخوان ران استفاده شود. کشش پوست، بافت های نرم اطراف لگن را برای تغییر موقعیت استخوان آماده می کند. این کار ممکن است در خانه یا بیمارستان انجام شود.

درمان جراحی

درمان در کودکان 6 ماه تا 2 سال. اگر عمل جااندازی بسته در قرار دادن استخوان ران در موقعیت مناسب خود موفقیت آمیز نباشد، جراحی باز ضروری است. در این روش، برشی در لگن نوزاد ایجاد می‌شود که به جراح اجازه می‌دهد تا استخوان‌ها و بافت‌های نرم را به وضوح ببیند.

در برخی موارد، استخوان ران کوتاه می شود تا استخوان به درستی در سوکت قرار گیرد. در حین عمل برای تایید قرار گرفتن استخوان ها در موقعیت خود عکس برداری با اشعه ایکس انجام می شود. پس از آن، کودک در قالب اسپیکا قرار داده می شود تا موقعیت مناسب لگن را حفظ کند.

درمان در کودکان بزرگتر از 2 سال. در برخی از کودکان، با رشد و تحرک بیشتر کودک، شلی بدتر می شود. جراحی باز معمولاً برای تنظیم مجدد مفصل ران ضروری است. معمولاً برای حفظ لگن در حفره، از گچ اسپیکا استفاده می شود.

کاردرمانی در دررفتگی مادرزادی لگن

اکثر نوزادان و کودکان پس از درمان دیسپلازی رشدی هیپ به نوعی توانبخشی نیاز دارند تا به آنها کمک کند تا به نقاط عطف مناسب سن خود مانند غلت زدن، چهار دست و پا رفتن و ایستادن دست یابند. تمریناتی که متخصص کاردرمانی کودکان در نظر می گیرد ، قدرت و انعطاف پذیری عضلاتی را که در هنگام استفاده از گچ یا مهار ضعیف و سفت شده اند، افزایش می دهد.

توانبخشی دیسپلازی مفصل ران یا دررفتگی رشدی لگن (DDH)، گاهی اوقات درمانی برای بهبود خود بیماری و گاهی اوقات درمانی پس از جراحی است. بسیار مهم است که دیسپلازی هیپ در اسرع وقت تشخیص داده و درمان شود زیرا درمان نشدن آن منجر به استئوآرتریت شدید در مراحل بعدی زندگی می شود.

برای موارد بسیار خفیف دیسپلازی در کودکان، کاردرمانی کودکان که توسط متخصصان ما در بهترین مرکز کاردرمانی شرق تهران ارائه می شود می تواند در بهبود عملکرد لگن، تقویت مفصل و به حداکثر رساندن دامنه حرکتی بیمار مفید باشد. در مورد نوزادان تازه متولد شده و کودکان بسیار خردسال، که استخوان‌هایشان شکل‌پذیرتر است، بریس‌ها و گچ‌ های غیرجراحی می‌توانند تفاوت را ایجاد کنند. اگرچه این راهکارها تحرک را برای چند ماه محدود می‌کنند، لگن را به سمت درست حرکت می‌دهند و تقریباً همیشه وضعیت را برای همیشه اصلاح می‌کنند.

کاردرمانگران ما در مرکز توانبخشی آقای بنی اسدی با کودکانی که پس از جراحی برای دیسپلازی رشدی هیپ راه می‌روند، یا تازه راه رفتن را یاد می‌گیرند، کار می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که در طول بهبودی پس از جراحی، راه رفتن مناسب را حفظ می‌کنند.

کاردرمانگران ما نکاتی را ارائه می دهند که به شما کمک می کند یاد بگیرید چگونه کودک خود را حمام کنید و او را بردارید و پوشک او را عوض کنید، در حالی که کودک شما تحت درمان غیرجراحی یا دوران نقاهت پس از جراحی است.

عوارض

کودکانی که تحت درمان با گچ اسپیکا قرار می گیرند ممکن است در راه رفتن تاخیر داشته باشند. با این حال، هنگامی که گچ برداشته می شود، راه رفتن به طور معمول ادامه می یابد.

بریس پاولیک و سایر دستگاه های موقعیت یابی ممکن است باعث تحریک پوست در اطراف تسمه ها شوند و ممکن است تفاوت در طول پا باقی بماند. به ندرت، قرار گرفتن در پاولیک ممکن است باعث فشردگی عصب در پا و از دست دادن حرکت شود. در صورت برداشتن یا تنظیم، عصب تقریباً همیشه بهبود می یابد.

اختلالات رشد استخوان ران فوقانی نادر است، اما ممکن است به دلیل اختلال در خون رسانی به ناحیه رشد در استخوان ران رخ دهد.

حتی پس از درمان مناسب، حفره کم عمق لگن ممکن است باقی بماند و ممکن است جراحی در اوایل کودکی برای بازگرداندن آناتومی طبیعی مفصل ران ضروری باشد.

 

مقالات مرتبط :

کاردرمانی برای راه رفتن کودکان

کاردرمانی حرکتی کودکان

کاردرمانی برای کودک اوتیسم

کاردرمانی برای گردن گرفتن نوزاد

کاردرمانی در شمال تهران