بیش فعالی در کودکان
ADHD که اختلال کمبود توجه نیز نامیده می شود، یک اختلال رفتاری است که معمولاً برای اولین بار در دوران کودکی تشخیص داده می شود و با بی توجهی، تکانشگری و در برخی موارد بیش فعالی مشخص می شود. این علائم معمولاً با هم دیده می شوند. با این حال، یکی ممکن است بدون دیگری رخ دهد.
علائم بیش فعالی، در صورت وجود، تقریباً همیشه در سن 7 سالگی آشکار می شود و ممکن است در کودکان پیش دبستانی وجود داشته باشد. بی توجهی یا کمبود توجه ممکن است تا زمانی که کودک با انتظارات مدرسه ابتدایی روبرو نشود مشخص نشود.
انواع مختلف بیش فعالی در کودکان
سه نوع اصلی ADHD شامل موارد زیر است:
- ADHD، نوع تکانشی/بیش فعال. این نوع ADHD، با رفتارهای تکانشی و بیش فعالی بدون بی توجهی و حواس پرتی مشخص می شود و بیشتر در پسرها دیده می شود.
- ADHD، نوع بی توجه و حواس پرتی. این نوع ADHD عمدتاً با بی توجهی و حواس پرتی بدون بیش فعالی مشخص می شود و بیشتر در دخترها دیده می شود.
- ADHD، نوع ترکیبی. این، رایج ترین نوع ADHD، با رفتارهای تکانشی و بیش فعال و همچنین بی توجهی و حواس پرتی مشخص می شود.
مهم ترین دلایل و عوامل خطر بیش فعالی
این اختلال شایع یکی از زمینه هایی است که در زمینه بهداشت روانی کودکان و نوجوانان بسیار مورد تحقیق قرار گرفته است. با این حال، علت دقیق این اختلال هنوز ناشناخته است. شواهد موجود نشان می دهد که ADHD ژنتیکی است. این یک اختلال بیولوژیکی مبتنی بر مغز است. سطوح پایین دوپامین (یک ماده شیمیایی مغز)، که یک انتقال دهنده عصبی (نوعی ماده شیمیایی مغز) است، در کودکان مبتلا به ADHD یافت می شود. مطالعات تصویربرداری مغز با استفاده از اسکنرهای PET (توموگرافی گسیل پوزیترون؛ شکلی از تصویربرداری مغز که مشاهده مغز انسان را در حین کار ممکن می‌سازد) نشان می‌دهد که متابولیسم مغز در کودکان مبتلا به ADHD در مناطقی از مغز که توجه و قضاوت اجتماعی را کنترل می‌کنند کمتر است.
بر اساس نتایج آماری بدست آمده حدود 4 تا 12 درصد از کودکان مبتلا به ADHD هستند. پسران 2 تا 3 برابر بیشتر از دختران در معرض ADHD از نوع بیش فعال یا ترکیبی هستند.
بسیاری از والدین کودکان مبتلا به ADHD در جوانی علائم ADHD را تجربه کردند. ADHD معمولاً در برادران و خواهران یک خانواده دیده می شود. بیشتر خانواده ها زمانی به دنبال کمک هستند که علائم فرزندشان در یادگیری و سازگاری با انتظارات مدرسه و فعالیت های متناسب با سن اختلال ایجاد کند.
علائم انواع اختلال بیش فعالی
موارد زیر شایع ترین علائم ADHD هستند. با این حال هر کودکی ممکن است علایم دیگری را نیز تجربه کند. 3 دسته از علائم ADHD شامل موارد زیر است:
بی توجهی
- مشکل در حفظ توجه و تمرکز برای انجام فعالیت ها
- مشکل در گوش دادن به دیگران
- مشکل در رسیدگی به جزئیات امور
- حواس پرتی (به راحتی حواسش پرت می شود)
- مهارت های مطالعه ضعیف متناسب با سن
- فراموشی و گم کردن مکرر وسایل شخصی
- مهارت های سازمانی ضعیف متناسب با سن
تکانشگری
- اغلب حرف دیگران را قطع می کند
- در انتظار نوبت خود در مدرسه و یا بازی های اجتماعی مشکل دارد
- تمایل دارد به جای منتظر ماندن برای فراخوانی، خود داوطلبانه صحبت کند و وارد بحث شود.
- به طور مکرر و اغلب بدون فکر کردن قبل از اقدام، ریسک می کند
بیش فعالی
- به نظر می رسد در حرکت مداوم است. می دود یا می پرد، در مواقعی بدون هیچ هدف ظاهری به جز حرکت کردن
- برای ماندن در صندلی خود حتی زمانی که انتظار می رود مشکل دارد
- وقتی روی صندلی خود می‌نشیند، دست‌های خود را بی‌قرار می‌کند یا می‌چرخاند. (بی قراری بیش از حد)
- بیش از حد صحبت می کند
- در انجام فعالیت های آرام مشکل دارد
- بارها و بارها چیزهایی را از دست می دهد یا فراموش می کند
- ناتوانی در انجام وظیفه؛ از یک کار به کار دیگر تغییر می کند بدون اینکه هیچ کدام را کامل کند
علائم ADHD ممکن است شبیه سایر شرایط پزشکی یا مشکلات رفتاری باشد. به خاطر داشته باشید که بسیاری از این علائم ممکن است در کودکان و نوجوانانی که ADHD ندارند رخ دهد. یک عنصر کلیدی در تشخیص این است که علائم باید به طور قابل توجهی عملکرد انطباقی را در محیط خانه و مدرسه مختل کند. برای تشخیص همیشه با پزشک کودکان یا متخصص کاردرمانی کودکان مشورت کنید.
روشهای تشخیص
ADHD شایع ترین اختلال رفتاری تشخیص داده شده در دوران کودکی است. یک متخصص اطفال، روانپزشک کودک، یا یک متخصص کاردرمانی کودکان معمولا ADHD را در کودکان شناسایی می کند. تاریخچه دقیق رفتار کودک توسط والدین و معلمان، مشاهدات رفتار کودک، و آزمایش روانی آموزشی به تشخیص ADHD کمک می کند. از آنجایی که ADHD گروهی از علائم است، تشخیص به ارزیابی نتایج از چندین منبع مختلف، از جمله تست های فیزیکی، عصبی و روانی بستگی دارد. برخی از آزمون‌ها ممکن است برای رد سایر شرایط مورد استفاده قرار گیرند و برخی ممکن است برای آزمایش هوش و مجموعه های مهارتی خاص مورد استفاده قرار گیرند.
درمان اختلال کم توجهی – بیش فعالی
تشخیص و مداخله زودهنگام می تواند شدت علائم را کاهش دهد، تداخل علائم رفتاری بر عملکرد مدرسه را کاهش دهد، رشد و تکامل طبیعی کودک را افزایش دهد و کیفیت زندگی کودکان یا نوجوانان مبتلا به ADHD را بهبود بخشد.
درمان خاص برای این اختلال شایع توسط پزشک کودک شما بر اساس موارد زیر تعیین می شود:
- سن، سلامت کلی و سابقه پزشکی کودک شما
- وسعت علائم کودک شما
- تحمل فرزند شما برای داروها یا درمان های خاص
- انتظارات برای سیر شرایط
- نظر یا ترجیح شما
اجزای اصلی درمان برای کودکان مبتلا به ADHD شامل حمایت والدین و آموزش در مورد آموزش رفتاری، روان درمانی ، کاردرمانی ذهنی و دارو است. درمان با یک محرک روانی در اکثر کودکان مبتلا به ADHD بسیار موثر است.
درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروهای محرک روانی این داروها به دلیل توانایی آنها در تعادل مواد شیمیایی در مغز استفاده می شود که کودک را از حفظ توجه و کنترل تکانه ها منع می کند. آنها به “تحریک” یا کمک به مغز برای تمرکز کمک می کنند و ممکن است برای کاهش ویژگی های اصلی ADHD استفاده شوند.
داروهایی که معمولا برای درمان ADHD استفاده می شوند شامل موارد زیر است:
- متیل فنیدات (ریتالین، متادیت، کنسرتا، متیلین)
- دکستروآمفتامین (دکسدرین، دکستروستات)
- مخلوطی از نمک های آمفتامین (آدرال)
- اتوموکستین (Strattera). یک داروی غیر محرک SNRI (مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین نوراپی نفرین) با مزایایی برای علائم خلقی مرتبط.
- لیسدگزامفتامین (ویوانس)
محرک های روانی از دهه 1930 برای درمان اختلالات رفتاری دوران کودکی مورد استفاده قرار گرفتند و به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفتند. محرک های سنتی رهش فوری به سرعت در بدن اثر می کنند، 1 تا 4 ساعت کار می کنند و سپس از بدن دفع می شوند. بسیاری از داروهای محرک طولانی اثر نیز در دسترس هستند که 8 تا 9 ساعت دوام دارند و به 1 دوز روزانه نیاز دارند. دوزهای داروهای محرک باید متناسب با برنامه مدرسه کودک تنظیم شود تا به کودک کمک کند برای مدت طولانی تری توجه کند و عملکرد کلاس را بهبود بخشد.
عوارض جانبی رایج محرک ها ممکن است شامل موارد زیر باشد، اما محدود به آنها نیست:
- اختلال خواب
- دل درد
- سردرد
- کاهش اشتها
- بی قراری
- فعال سازی برگشتی (هنگامی که اثر محرک از بین می رود، رفتارهای بیش فعال و تکانشی ممکن است برای مدت کوتاهی افزایش یابد)
اکثر عوارض جانبی استفاده از محرک خفیف است، با استفاده منظم کاهش می یابد و به تغییرات دوز پاسخ می دهد. همیشه عوارض جانبی احتمالی را با پزشک کودک خود در میان بگذارید.
داروهای ضد افسردگی نیز ممکن است برای کودکان و نوجوانان مبتلا به ADHD تجویز شود تا به بهبود توجه و کاهش پرخاشگری، اضطراب و/یا افسردگی کمک کند.
درمان های روانی اجتماعی فرزندپروری کودکان مبتلا به ADHD ممکن است دشوار باشد و می تواند چالش هایی را ایجاد کند که در خانواده استرس ایجاد می کند. کلاس های مهارت های مدیریت رفتار برای والدین می تواند به کاهش استرس برای همه اعضای خانواده کمک کند. آموزش مهارت‌های مدیریت رفتار برای والدین معمولاً در یک محیط گروهی انجام می‌شود که حمایت والدین به والدین را تشویق می‌کند. مهارت های مدیریت رفتار که توسط متخصصان روانشناسی و کاردرمانی ارائه می شود، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
توجه اقتضایی (پاسخ دادن به کودک با توجه مثبت در صورت بروز رفتارهای مورد نظر، خودداری از توجه در صورت بروز رفتارهای ناخواسته)
همچنین ممکن است به معلمان مهارت های مدیریت رفتار برای استفاده در محیط کلاس آموزش داده شود. آموزش معلمان معمولاً شامل استفاده از گزارش‌های رفتار روزانه است که رفتارهای درون مدرسه‌ای را به والدین منتقل می‌کند. تکنیک های مدیریت رفتار تمایل به بهبود رفتارهای هدفمند دارند (مانند تکمیل کار مدرسه یا نگه داشتن دست های کودک برای خودش)، اما معمولاً برای کاهش بی توجهی کلی، بیش فعالی یا تکانشگری مفید نیستند.
کاردرمانی ذهنی یکی از روشهای موثر در بهبود علائم بیش فعالی در این کودکان است که توسط متخصصان کاردرمانی ما در بهترین مرکز کاردرمانی بیش فعالی در تهران بصورت خدمات کاردرمانی آنلاین ، کاردرمانی در منزل و کلینیک کاردرمانی ارائه می شود.
درمانگران ما ابتدا ارزیابی دقیقی از شرایط کودک شما انجام داده و بر اساس نتایج بدست آمده از موثرترین روشها برای کنترل علائم و مدیریت بهتر این کودکان بهره می برند.
مقالات مرتبط :