مهارت های حرکتی درشت مهارت هایی هستند که برای حرکت دادن دست ها، پاها و بالاتنه به‌صورت عملکردی استفاده می شوند. مهارت های حرکتی درشت شامل ماهیچه های بزرگ بدن می شود که اعمالی مانند راه رفتن، پریدن، لگد زدن، ایستادن ، نشستن، بلند کردن و پرتاب توپ را ممکن می کند. کسب مهارت های حرکتی بخش مهمی از رشد کودک است که به کودکان اجازه می‌دهد در فعالیت‌های بدنی شرکت کنند و به نقاط عطف رشدی متناسب با سن خود دست یابند.
مهارت‌های حرکتی درشت نیز نیازمند برنامه‌ریزی حرکتی است ، یعنی توانایی فکر کردن و عمل کردن بر اساس یک برنامه حرکتی. به عنوان مثال، اگر کودکی قدرت و تون عضلانی لازم برای بالا رفتن از نردبان سرسره را داشته باشد، اما نتواند پاهای خود را در نقاط مناسب و به ترتیب مناسب برای رسیدن به بالا قرار دهد، ممکن است مهارت های برنامه ریزی حرکتی ضعیفی داشته باشد.
مهارت های حرکتی درشت در مقابل مهارت های ظریف
مهارت‌های حرکتی درشت از مهارت‌های حرکتی ظریف متمایز می‌شوند ، توانایی استفاده از دست ها و پاها برای فعالیت های پیچیده و کوچک ماهیچه ای. فعالیت هایی مانند نوشتن، نقاشی و استفاده از ظروف برای غذا خوردن، مهارت های حرکتی ظریف هستند.
این دسته از مهارت ها ممکن است شبیه به هم به نظر برسند، زیرا هر دو شامل استفاده از عضلات و برنامه ریزی حرکتی می شوند. اما در واقع توسط قسمت های مختلف مغز کنترل می شوند.
نقاط عطف رشد برای مهارت های حرکتی درشت
تشخیص اینکه آیا فرزند شما مجموعه کاملی از دستورالعمل های رشد را رعایت می کند می تواند دشوار باشد. شاید تعجب آور باشد که کودکان بسیار خردسال باید بتوانند وظایف نسبتاً پیچیده حرکتی درشت را مدیریت کنند.
بر اساس سن: فرزند شما باید:
2 سال
آرام راه رفتن، شروع به دویدن و استفاده از پله ها بدون پشتیبانی
3 سال
راه رفتن روی سطوح ناهموار ، رکاب زدن با سه چرخه، و راه رفتن روی نوک پا
4 سال
قادر به لگد زدن به شیوه ای جهت دار و پریدن است
تاخیر در نقاط عطف رشد
همه کودکان با سرعت های متفاوتی رشد می کنند. فهرست نقاط عطف رشد، یک ایده کلی از اینکه کودکان چه زمانی و به چه ترتیبی این مهارت ها را کسب می کنند، ارائه می دهد. درست مانند سایر مهارت ها، ممکن است تفاوت های فردی قابل توجهی در مورد رشد مهارت های حرکتی درشت وجود داشته باشد.
برخی از بچه ها ممکن است خیلی زود به این نقاط عطف برسند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تا دیرتر به آنها نرسند. اگر فرزند شما از اهداف ذکر شده در بالا عقب است، ممکن است فقط به زمان بیشتری برای رسیدن به هدف نیاز داشته باشد.
اما این احتمال نیز وجود دارد که تاخیر در مهارت حرکتی درشت به دلیل یک وضعیت پزشکی باشد. به عنوان مثال، تون عضلانی پایین (هیپوتونیا) از ویژگی های سندرم داون و همچنین برخی از اختلالات ماهیچه ای و سیستم عصبی مرکزی است.
دلایل تاخیر در مهارت های حرکتی درشت
به منظور توسعه مهارت های حرکتی درشت، بچه ها باید توانایی های خاصی داشته باشند و بر مفاهیم خاصی تسلط داشته باشند. این شامل:
- قدرت و تن عضلانی
- توانایی حفظ تعادل
- توانایی هماهنگی مغز و عضلات
- ثبات و وضعیت بدن
- یادگیری حرکتی
اگر به نظر می رسد کودک شما با مهارت های حرکتی درشت دست و پنجه نرم می کند، می تواند نشانه ای از مشکلی باشد که نیاز به مداخله و درمان دارد. اگر فکر می کنید ممکن است مشکل فیزیکی در رشد مهارت های حرکتی درشت کودک شما اختلال ایجاد کند، در مورد نگرانی های خود با پزشک خود یا متخصص کاردرمانی کودکان صحبت کنید.
اگر به نظر می رسد کودک شما بسیار از همسالان خود عقب است، گفتگو با پزشک اطفال و یا کاردرمانگر کودکان توصیه می شود.
متخصصان ما در مرکز توانبخشی آنلاین و توانبخشی در منزل خدمات تخصصی کاردرمانی آنلاین ، کاردرمانی در منزل ، کاردرمانی از راه دور و کاردرمانی پروازی را ارائه می دهند.
اگر مشکوک به تاخیر هستید چه کاری انجام دهید
پزشک کودک یا متخصص کاردرمانی کودکان رشد حرکتی درشت کودک شما را در طی معاینات منظم زیر نظر خواهد داشت تا اطمینان حاصل کند که او به نقاط عطف رشد خود رسیده است. با این حال، اگر متوجه تغییراتی در توانایی کودک خود در انجام حرکات یا مهارت هایی که قبلا می توانستند انجام دهند، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
والدین و معلمان ممکن است اولین کسانی باشند که متوجه مشکلات می شوند، زیرا آنها هر روز اعمال کودک را مشاهده می کنند.
ارزیابی توسط یک متخصص اطفال و همچنین یک کاردرمانگر می تواند تعیین کند که مشکل چقدر شدید است و روند ایجاد یک دوره درمانی مفید برای بهبود مهارت های حرکتی درشت کودک شما را آغاز کند.
مداخلات برای تاخیر در مهارت های حرکتی
درمان توصیه شده به نوع، شدت و ماهیت تاخیر در مهارت های حرکتی بستگی دارد.
در برخی موارد، تاخیر در مهارت های حرکتی درشت ممکن است نیاز به مداخله خاصی نداشته باشد و با ادامه رشد کودک برطرف می شود. در موارد دیگر، پزشک ممکن است کاردرمانی را برای بهبود قدرت، تون عضلانی، هماهنگی، تعادل و کنترل بدن توصیه کند.
متخصص کاردرمانی کودکان می‌تواند تون عضلانی، تحرک عملکردی، قدرت، هماهنگی، تعادل، و استفاده از ورودی حسی و همچنین رشد کلی حرکتی درشت کودک شما را ارزیابی کند. درمان تاخیرهای حرکتی شدید می تواند شامل کشش یا تقویت ماهیچه های سفت یا ضعیف، تمرینات و بازی سرگرم کننده برای بهبود مهارت های حرکتی، تمرین راه رفتن برای بهبود راه رفتن و احتمالاً استفاده از کفش طبی برای کمک به تنظیم پا و مچ پا در حین بازی و راه رفتن باشد. همچنین به فرزند شما یک برنامه تمرینی در خانه داده می شود تا مهارت های تازه آموخته شده را در محیط خانه تشویق کند.
چرا تاخیر در مهارت های حرکتی درشت مهم است و درمان به موقع آن ضروری است؟
مهارت‌های حرکتی درشت نقش مهمی در رشد کودک بازی می‌کنند و این توانایی ها به تدریج بر روی یکدیگر ساخته می‌شوند. برای مثال، یادگیری راه رفتن به کودکان اجازه می دهد تا مهارت های پیشرفته تری مانند دویدن و پریدن را توسعه دهند.
دلایل متعددی وجود دارد که چرا مهارت‌های حرکتی درشت برای رشد کودک بسیار حیاتی است و چرا رسیدگی به تأخیرها در اسرع وقت بسیار مهم است.
توانایی حرکتی درشت یک مهارت حیاتی زندگی است
مهارت‌های حرکتی درشت برای حرکات اصلی بدن مانند راه رفتن، حفظ تعادل، هماهنگی و رسیدن اهمیت دارند. این توانایی ها با سایر عملکردهای فیزیکی ارتباط دارند. چنین مهارت هایی برای بازی، ورزش و تناسب اندام مهم هستند. آنها همچنین با سایر اقدامات لازم برای زندگی روزمره و موفقیت تحصیلی مرتبط هستند.
عملکردهای روزمره مانند راه رفتن و بازی و همچنین مهارت های حیاتی مراقبت از خود مانند بلند شدن از رختخواب و بالا رفتن از پله ها به مهارت های حرکتی درشت بستگی دارد.
مهارت های حرکتی درشت می تواند بر مهارت های تحصیلی تأثیر بگذارد
تاخیر در مهارت های حرکتی درشت نیز می تواند منجر به مشکلاتی در توانایی های حرکتی ظریف شود. برای مثال، توانایی کودک در حفظ تکیه گاه بالای بدن، بر توانایی او در نوشتن تأثیر می گذارد.
نوشتن یک مهارت حرکتی ظریف است، اما بسیاری از جنبه های آن به حرکات حرکتی درشت بستگی دارد. دانش‌آموزانی که رشد حرکتی درشت ضعیفی دارند ممکن است در فعالیت‌هایی مانند نوشتن در کتاب و دفتر و نوشتن روی تخته مشکل داشته باشند.
مداخله زودهنگام نیز مهم است زیرا رشد حرکتی درشت ممکن است بر توانایی‌های شناختی و حرکتی کودک با بزرگ‌تر شدن تأثیر بگذارد. در یک مطالعه که بر روی کودکان دارای ناتوانی های یادگیری بررسی شد، محققان دریافتند که مهارت های حرکتی درشت ضعیف با تاخیر در یادگیری از جمله مشکلات خواندن و ریاضی مرتبط است.
نکات پایانی
اگر کودک شما در بیش از یک ناحیه از رشد حرکتی درشت در پایین منحنی قرار دارد ، مثلاً در راه رفتن، نشستن و بلند کردن اجسام، یا قادر به انجام آن کارها نیست ، ممکن است گفته شود که او رشد حرکتی درشت را به تاخیر انداخته است.
تعدادی از عوامل در رشد حرکتی درشت نقش دارند، از جمله ژنتیک، سلامت کلی، رشد و تغییرات در نسبت‌های بدن، عوامل محیطی و زمان صرف شده در فعالیت‌های بازی. کودکانی که با تون عضلانی پایین (هیپوتونی)، مشکلات عصبی، یا تشخیص های خاص مانند فلج مغزی متولد می شوند، اغلب رشد حرکتی درشت را به تاخیر می اندازند.
کودکان در مراحل رشد تکامل می یابند و مانند سایر مهارت ها، مهارت های حرکتی نیز از دوران کودکی تا سال های دبستان رشد می کنند.
نظارت بر رشد این مهارت های حرکتی درشت راه خوبی برای تعیین اینکه آیا کودک شما در مسیر درست قرار دارد یا خیر، اما همچنین مهم است که به یاد داشته باشید که همه بچه‌ها با سرعت‌های متفاوتی رشد می‌کنند. برخی از کودکان ممکن است در سن نه ماهگی به یک نقطه عطف مانند راه رفتن برسند، در حالی که برخی دیگر ممکن است چند ماه پس از یکسالگی به این مهارت برسند.
اگر شک دارید که کودک شما ممکن است در رشد حرکتی درشت تاخیر داشته باشد، نگرانی های خود را با متخصص اطفال یا کاردرمانگر کودک خود در میان بگذارید.
مقالات مرتبط :